Các tình huống xác định luật việt vị mới nhất trong bóng đá thường rất nhạy cảm, khó quyết định. Trọng tài cần có khả năng quan sát và trình độ chuyên môn cao để xác định chính xác các pha bóng việt vị.
Nhiều khi, chúng ta có thể thấy những pha ghi bàn trong tư thế việt vị không bị thổi còi. Điều này làm dấy lên trong dư luận rất nhiều tranh cãi bởi đây là 1 trong luật 12 lỗi DOGSO.
Vì vậy mà FIFA đã có bộ luật mới và công cụ hỗ trợ trong tài trong việc xác định việt vị của cầu thủ.
Luật việt vị là gì?
Luật việt vị là quy định áp dụng để ngăn chặn hành vi đón bóng của cầu thủ, khi tấn công. Luật này áp dụng ở cả sơ đồ đá sân 7, 9 và 11. Để hiểu rõ luật này, bạn cần tìm hiểu việt vị trong bóng đá là gì.
Việt vị trong bóng đá là gì?
Việt vị (Offside) là vị trí đứng của cầu thủ vi phạm luật việt vị. Đó là trước khi nhận đường chuyền của đồng đội, cầu thủ nhận bóng đứng ở vị trí cao hơn cầu thủ đá thấp nhất của đội đối phương (ngoại trừ thủ môn).
Cầu thủ trong tư thế việt vị nếu ghi bàn thì bàn thắng cũng không được công nhận. Các tình huống phạm luật việt vị đều bị thổi phạt ngay tại điểm việt vị.
Luật việt vị trong bóng đá
Luật việt vị được FIFA soạn thảo và công bố, đưa vào thực tiễn, áp dụng trong tất cả các trận đấu. Luật việt vị được đưa ra nằm hạn chế lợi thế của các cầu thủ đá tấn công.
Các cầu thủ tấn công phải đợi bóng trong trường hợp giữa cầu thủ này và khung thành chỉ còn lại thủ môn hoặc một cầu thủ đội bạn duy nhất.
Luật việt vị giúp cho bóng đá có lối chơi đẹp và liên tục. Việc có sự xuất hiện của luật việt vị mà lối chơi trong bóng đá càng phát triển hơn, phong phú hơn.
Đòi hỏi các đội cần có lối đá mang tính chiến thuật cao trong thi đấu.
Tuy nhiên, luật việt vị là một trong những luật khá khó giải thích trong vài trường hợp. Việc thực thi nó cũng khá khó khăn. Các trọng tài cần phải là người có trình độ chuyên môn cao.
Vì nếu rơi vào thế này, kể cả bàn thắng bạn tạo ra là một cú sút lá vàng rơi, kết quả cũng không được công nhận. Nhưng tất cả phụ thuộc vào quyết định của trọng tài trên sân nên áp lực cho những người “cầm còi” rất lớn.
Cầu thủ chỉ cần bước chân thừa 10 cm hay vung cánh tay ra trước là đã có thể việt vị rồi.
Vì thế trọng tài rất khó xác định việt vị hay chưa. Nếu cầu thủ ghi bàn trong tư thế việt vị mà trọng tài không cất còi thì sẽ gây ra rất nhiều tranh cãi trong dư luận.
Luật việt vị có từ khi nào?
Luật việt vị đã có trong bóng đá từ cuối thế kỉ 18. Nhưng luật việt vị thời đó lại khắt khe hơn luật bây giờ rất nhiều. Tính đến hiện tại, luật việt vị mới nhất của FIFA đã từng trải qua rất nhiều lần sửa đổi:
- Năm 1848: Luật việt vị đã được ra đời, dựa theo nguyên tắc Cambridge. Lúc này khái niệm việt vị đã không xa lạ gì với cầu thủ. Luật quy định ít nhất 4 người đứng sau cầu thủ tấn công cao nhất.
- Năm 1866: Luật việt vị cũng được dựa trên nguyên tắc cũ. Nhưng số người giảm xuống còn 3. Đến năm 1925 thì tiếp tục giảm xuống còn 2 người, và được sử dụng cho tới nay.
- Năm 2005: FIFA đã có sửa đổi trong bộ luật. Trọng tài không thổi phạt cầu thủ khi đang trong thế việt vị khi: nhận đường chuyền về của đồng đội hoặc cản phá chủ ý của đối phương.
- Năm 2013: Bên cạnh trình bày luật bóng ngoài cuộc, FIFA lại tiếp tục sửa đổi về luật việt vị mới. Cầu thủ đang việt vị được phép nhận đường chuyền về của đồng đội nhưng không được chạm bóng khi đối thủ cản phá. Cầu thủ việt vị mà có ý định cản trở hậu vệ sẽ bị thổi phạt.
Quy định về vị trí việt vị trong thi đấu
Cầu thủ trong tư thế việt vị được quy định khi có đủ 4 yếu tố như sau:
- Cầu thủ đó đang đứng ở trên phần sân khách (sân phía đối phương).
- Có ít hơn 2 cầu thủ đứng giữa cầu thủ đó và đường biên ngang bên phần sân đối phương.
- Cầu thủ có tham gia vào đường bóng.
- Cầu thủ đó phải đang đứng ở hướng tấn công khung thành đối phương (đứng trước trái bóng)
Trong 3 điều kiện đầu tiên, thủ môn cũng sẽ được coi như là một cầu thủ đứng cuối cùng của đội. Tuy nhiên, ở một số trường hợp cụ thể, thủ môn dù là người thi đấu thấp nhất cũng không được tính là một trong hai cầu thủ cuối cùng của đội.
Ngược lại, cầu thủ không được cho là đang trong tư thế việt vị khi:
- Cầu thủ đó đang đứng trên phần sân nhà.
- Cầu thủ đó đứng ngang hàng hoặc thấp hơn cầu thủ thứ hai cuối cùng của đội bạn.
- Cầu thủ đó đứng ngang hàng hoặc thấp hơn 2 cầu thủ cuối cùng của đội bạn.
Ngoài chân ra thì còn rất nhiều bộ phận khác trên cơ thể cũng tính là việt vị. Chẳng hạn như vai, đầu, ngực, gót chân…của cầu thủ.
Rất nhiều tranh cãi đã nổ ra trong tình huống phân định có việt vị hay không. Nhiều cầu thủ xảy ra xung đột dẫn đến nhận thẻ đỏ và treo giò trong trận tiếp theo.
Tìm hiểu thêm: Treo giò là gì? Có được đá chung kết không?
Cầu thủ vi phạm luật việt vị khi nào?
Cầu thủ rơi vào trạng thái việt vị bị thổi phạt bởi trọng tài. Đó là khi cầu thủ đang đứng ở vị trí việt vị, nhận đường chuyền của đồng đội và tham gia tích cực vào đường bóng đó như:
- Can thiệp vào pha tấn công của đội nhà.
- Cản trở cầu thủ đối phương.
- Cầu thủ được hưởng lợi từ pha bóng đó.
- Cầu thủ ghi bàn.
Theo luật bóng đá, cầu thủ dù có đang đứng trong tư thế việt vị cũng có thể không bị thổi phạt. Nếu như cầu thủ đó không tham gia vào tình huống bóng hay nhận đường chuyền từ đồng đội.
Các trường hợp việt vị đặc biệt
Có một vài trường hợp đặc biệt có thể thấy trong các trận đấu liên quan đến luật việt vị:
- Cầu thủ ở tư thế việt vị nhưng không bị thổi phạt nếu cầu thủ này nhận bóng từ những tình huống như: pha ném biên của đồng đội, thủ môn phát bóng lên, đá phạt góc…
- Cầu thủ dù ở vị trí việt vị nhưng nhận bóng từ chân đối phương cũng sẽ không bị thổi phạt.
- Cầu thủ ở vị trí việt vị mà nhận bóng từ chân đồng đội. Dù là đồng đội có ý định chuyền bóng, sút bóng, hoặc vô tình để bóng chạm chân đều bị thổi phạt.
- Các hậu vệ đối phương cũng có thể tạo ra bẫy việt vị cho tiền đạo.
Trọng tài bắt lỗi việt vị và xử phạt
Khi một cầu thủ rơi vào tư thế việt vị. Trọng tài biên sẽ phất cờ lên cao để báo hiệu cho trọng tài chính. Sau đó, trọng tài biên sẽ chỉ cờ ra phía trước để chỉ ra vị trí mà cầu thủ đó việt vị.
Trọng tài chính sẽ thổi còi tạm dừng trận đấu. Đội có cầu thủ việt vị sẽ phạt một quả đá phạt gián tiếp ngay tại vị trí việt vị đó.
Trong trường hợp trọng tài biên phất cờ nhưng trọng tài không thổi còi thì trận đấu vẫn tiếp tục. Đó là khi tình huống đó có thể dẫn đến bàn thắng.
Do quyết định của trọng tài có hiệu lực rất lớn, nhiều người thắc mắc trọng tài bắt sai có bị phạt không. Cũng để tránh ảnh hưởng đến cơ hội của đội bóng, theo luật mới của FIFA thì phải chờ hết tình huống bóng, trọng tài mới được đưa ra quyết định hoặc check VAR.
VAR trong xác định tình huống việt vị
Việc xác định một cầu thủ rơi vào thế việt vị hay chưa là rất khó khăn. Ranh giới giữa phạm lỗi hay chưa cực kỳ mong manh. Trong một số tình huống nhạy cảm, trọng tài có thể đưa ra quyết định sai lầm. Điều này làm ảnh hưởng đến kết quả trận đấu.
Vì thế mà FIFA đã hỗ trợ công nghệ VAR (Video Assitant Referee). Đây là công nghệ tiên tiến, là cánh tay đắc lực của trọng tài. Nó cho phép trọng tài có thể xem lại tình huống bóng quay chậm với nhiều góc độ khác nhau.
Khi vào một tình huống nhạy cảm, trọng tài có thể tham khảo ý kiến từ tổ trọng tài VAR. Hoặc trọng tài có thể trực tiếp ra khu vực xem lại tình huống đó rồi mới đưa ra quyết định.
Công nghệ VAR xác định tình huống việt vị giúp cho trận đấu trở nên công bằng hơn. Sẽ hạn chế tối đa những sai sót từ phía trọng tài, để có quyết định chính xác, công tâm nhất.
Lời kết
Trên đây là toàn bộ thông tin về luật việt vị mới nhất của FIFA mà chúng tôi đã cung cấp cho bạn. Những thông tin này sẽ giúp bạn có góc nhìn chính xác hơn khi xem bóng đá.
Nếu thấy bài viết này hay, hãy theo dõi chúng tôi thường xuyên, cập nhật thông tin về các trang cá cược uy tín. Đừng bỏ lỡ những thông tin bổ ích khác về bóng đá mới nhất nhé.
